| مطالعه ماهیت جریان برگشتی آبیاری و عوامل مؤثر و روش‌های برآورد آن |
| کد مقاله : 1213-NCFWM |
| نویسندگان: |
|
رستا نظری *1، بیژن نظری2 1میدان انقلاب، خیابان هشت متری لاله، بن بست اول پلاک 24 2استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) |
| چکیده مقاله: |
| یکی از پارامترهایی که در برنامه‌ریزی استفاده از منابع آب نقش اساسی دارد و علیرغم اهمیت آن به خوبی شناخته نشده است، مقدار آبی است که پس از مصرف به‌صورت جریان‌های برگشتی به منابع آب سطحی و زیرزمینی بازمی‌گردد. هدف از تحقیق حاضر مطالعه مروری ماهیت جریان برگشتی آبیاری و تعیین عوامل مؤثر و روش‌های برآورد آن می‌باشد تا ضمن شناخت بیشتر این پارامتر و برآورد دقیق‌تر آن، با بیلان و برنامه‌ریزی دقیق-تر مدیریت منابع آب زیرزمینی، به احیا و پایداری آبخوان‌ها کمک نماید. در این راستا، بر اساس مطالعات جامع منابع آب کشور، مقادیر ضرایب جریان برگشتی کشاورزی، شرب و صنعت، منابع آب سطحی و منابع آب زیرزمینی برای حوضه‌های درجه دو کشور محاسبه گردید. برطبق نتایج، مقدار ضریب جریان برگشتی در بخش کشاورزی و شرب و صنعت به ترتیب در حوضه هامون هیرمند با 12/0 و در حوضه تالش مرداب انزلی با 37/0 از کمترین مقدار و در حوضه گاوخونی با 42/0 و در حوضه مرزی غرب با 89/0 از بیشترین مقدار برخوردار بودند. همچنین ضرایب جریان برگشتی متوسط کشوری در بخش کشاورزی و بخش شرب و صنعت به ترتیب 26/0 و 67/0 به دست آمد. باوجوداینکه جریان برگشتی در بیلان آب کشور سهم 30 میلیارد مترمکعبی دارد، برآورد آن از روش‌شناسی مدونی برخوردار نیست و به‌ویژه در مورد ماهیت و مقدار جریان برگشتی در سامانه‌های مختلف آبیاری، اجماع نظر و استاندارد مشخصی وجود ندارد. لذا با نظر به سهم قابل‌توجه جریان برگشتی در منابع آب، پیشنهاد می‌گردد، دستورالعمل جامعی برای برآورد آن در شرایط مختلف ارائه گردد. |
| کلیدواژه ها: |
| آبخوان، نیاز آبی، جریان برگشتی، حوضه، منابع آب. |
| وضعیت : مقاله برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است |
