ضرورت تقاضا محوری آب در بهره برداری پایدار از منابع (مدل تقاضا آب در مزرعه)
کد مقاله : 1380-NCFWM
نویسندگان:
نیازعلی ابراهیمی پاک *1، - سعید غالبی2، آرش تافته3، امداد محمدرضا2، جعفری حسین2، عزیزی علی اکبر4، رضوی رقیه2، مریم منصوری5، حسینی سیده نرگس6، رضا محمدی کیا4، میترا صمصامی پور7
1147
2هئیت علمی
3موسسه تحقیقات خاک و آب کرج
4کارشناس
5تهران
6کرج- میدان استاندارد- جاده مشکین-دشت- بعد از رزکان‌نو- بلوار امام خمینی (ره) موسسه تحقیقات خاک و آب
7بلوار فردوس سازمان برنامه جنوبی 22 مرکزی پلاک 10 واحد 2
چکیده مقاله:
در چند ده اخیر بواسطه افزایش نرخ رشد جمعیت و نیاز با تامین غذای کافی با تاکید بر تامین از منابع داخلی در راستای سیاست های خود کفایی و افزایش ضریب خود اتکایی در محصولات استراتژیک، همراه با توسعه بی رویه اراضی آبی ، منجر به بهم خوردن توان کمی منابع آب و عدم امنیت در تامین پایدار آب برای مصارف مختلف از جمله فعالیت های کشاورزی و محیط زیست ، بعنوان بحران ملی شده است از این رو با توجه به شرایط حاکم بر الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی که ، علی رغم اینکه از گذشته، آب بعنوان نهاده حیاتی در اکثر عرصه های تولید مطرح بوده و در جوامع علمی خارج و داخل کشور به ابعاد مختلف آن پرداخته شده است، ولی بواسطه وجود خلاء در ساز و کارهای مورد نیاز از علم تا عمل، تاکنون الگوی مصرف آب در این بخش ، در کشور منطقی نشده است. از طرف دیگر اسناد بالادستی بر شاخص‌ها و واژه‌هایی تاکید دارد که تحقق و دستیابی به تکالیف ارگانهای مسئول ، مستلزم حاکمیت مبانی و توصیه های علمی در سطح عرصه‌های تولید محصولات زراعی و باغی می باشد. از طرفی با عنایت روند تحولات کنونی همراه با به زیرکشت رفتن اراضی بیشتر، تغییر شیوه‌های انتقال و بهره‌برداری آب و ایجاد رقبای جدید برای آب کشاورزی نظیر آب شهری و صنعتی ، سبب نیازمند رویکردهای جدید در پاسخگویی به مسائل پیچیده آب گردیده و نگاهی جامع برای مدیریت پایدار آب در همه ابعاد از استحصال تا انتقال به مزرعه و درون مزرعه برای ارتقاء کارآیی و پایداری تولید می‌طلبد. در این میان توجه به مدیریت آب در مزرعه یکی از حلقه‌های مهمی است که در کنار سایر حلقه‌ها به دلیل پیچیدگی فاکتورهای دخیل در آن که محل برخورد آب با خاک، گیاه، اقلیم و انسان می‌باشد ، از اهمیت زیادی در مدیریت جامع آب برخوردار است و نیازمند مشارکت تخصص‌های مختلف به صورت یک بسته هوشمند، می باشد.بدین جهت، رویکرد حرکت به سمت برنامه محوری بعنوان استراتژی، مورد تاکید است. در همین راستای اهداف اصلاح الگوی مصرف آب کشاورزی و توزیع عادلانه آبتاکید شده که تحویلآببهبهرهبردارانبایستیبصورتحجمی و بر اساس تقاضامحوری آب باشد و مدل تقاضای آب در مزرعه برای نیازهای فعلی و آینده آب کشاورزی بر اساس مالکیت هر ملک، نوع محصول، نوع سیستم آبیاری، بافت خاک و داده های آب و هوایی محاسبه و استفاده شود.
کلیدواژه ها:
تقاضا محوری آب، عرصه محوری آب، کاداستر، نیازآبی گیاهان، الگوی کشت
وضعیت : مقاله برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است