بهره‌وری آب کشاورزی در استان خراسان رضوی (روشهای ارتقاء، چشم‌انداز توسعه)
کد مقاله : 1342-NCFWM
نویسندگان:
سید ابوالقاسم حقایقی مقدم *1، علی اکبر مویدی2، محمدرضا اورانی3، دهقانی سانیچ حسین4
1مشهد- مقابل پلیس راه طرق- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی
2رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
3معاون برنامه ریزی و اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی
4دبیر کمیته بهره وری آب سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده مقاله:
ببهره‌وری فیزیکی آب عبارت از نسبت عملکرد محصول به حجم آب مصرفی است. در این مقاله متوسط عملکرد 3 سال اخیر (منتهی به سال 1394) در استان خراسان رضوی برای محاسبه عملکرد در هکتار محصولات استفاده شد. برای آب مصرفی هر محصول از اعداد برآورد شده توسط کارشناسان تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان و یافته‌های تحقیقاتی موجود بهره گرفته شد نتایج نشان داد بهره‌وری آب در محصولات زراعی غالب استان در وضع موجود 1.05 کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد که طی یک برنامه 5 و 10 ساله برای ارتقاء به اعداد 1.45 و 1.8کیلوگرم بر متر مکعب هدف‌گذاری انجام گردید. بهره‌وری آب در محصولات غالب باغی استان در وضعیت موجود 0.30 کیلوگرم بر متر مکعب برآورد شد. علت پایین‌تر بودن بهره‌وری آب در محصولات باغی استان این است که بهره‌وری فیزیکی آب در زعفران و پسته (0.001 و 0.15 کیلوگرم بر متر مکعب) بسیار پایین است و همین مطلب موجب شده اعداد بهره‌وری فیزیکی آب محصولات باغی استان نسبت به محصولات زراعی کمتر باشد. برای دست یافتن به اهداف برنامه میان مدت ارتقاء بهره‌وری آب کشاورزی در استان خراسان رضوی، ۶ برنامه کلان شامل: توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، اصلاح و بهبود روش‌های آبیاری سطحی، اصلاح الگوی کشت، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، اصلاح و بهبود مکانیزاسیون و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در نظر گرفته شد. در برنامه کوتاه مدت (5 ساله شروع 1396)، 6 برنامه کلان شامل: تغذیه و حاصلخیزی خاک، به‌نژادی، به‌زراعی و به‌باغی، آموزش و ترویج، توسعه کشاورزی حفاظتی و بهبود تجارت و بازار محصولات کشاورزی پیشنهاد شده است.
کلیدواژه ها:
ارتقاء، برنامه، بهره‌وری آب، خراسان رضوی، کشاورزی
وضعیت : مقاله برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است