تحلیل تاثیر مدیریت زهکشی آزاد و کنترل شده بر بیلان آب طی فصل کشت کلزا
کد مقاله : 1235-NCFWM
نویسندگان:
کلثوم داودی *1، عبداله درزی نفت چالی2، قاسم آقاجانی مازندرانی3
1ساری – کیلومتر 9 جاده دریا- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری کد پستی :4818168984 صندوق پستی :578
2Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
3مربی گروه مهندسی آب دانشکده علوم زراعی
چکیده مقاله:
دنیای پیشرفته امروز، زهکشی به شیوه سنتی را در بیشتر موارد با محیط زیست سازگار نمی‌داند. به‌نظر می‌رسد که باید در اندیشه تغییر تدریجی از شیوه‌های معمول زهکشی به‌روش‌های دوستدار محیط زیست بود. در این پژوهش با استفاده از مدل DRAINMOD به تحلیل تاثیر مدیریت زهکشی آزاد و کنترل شده بر مولفه‌های بیلان آب، اراضی شالیزاری مجهز به سیستم زهکشی زیرزمینی پرداخته شد. پس از واسنجی و صحت‌سنجی مدل، تاثیر اعماق و فواصل مختلف زهکشی به-همراه اعماق کنترل سطح ایستابی بر مولفه‌های بیلان آب مورد بررسی قرار گرفت. مدل از کارایی مناسبی برای پیش‌بینی عمق سطح ایستابی در فرایندهای واسنجی و صحت‌سنجی برخوردار بود. نتایج حاکی ازآن است، افزایش فاصله در سیستم زهکشی، سبب نفوذ کمتر در خاک و افزایش میزان رواناب سطحی شد که در صورت عدم زهکش سطحی و شیب مناسب خطر ماندابی و غرقابی شدن در مزرعه زیاد خواهد شد. زهکشی کنترل شده تاثیر معنا‌داری بر کل زه‌آب خروجی داشته است بطوریکه میزان زه‌آب خروجی در فاصله 40 متر در سیستم زهکشی کنترل شده 57 درصد کمتر از زهکشی آزاد بود. با افزایش عمق زهکش‌ها از 5/0 به 8/1 متر، عمق سطح ایستابی افزایش یافت. سیستم زهکشی کنترل شده سطح ایستابی را در فاصله کمتری از سطح زمین کنترل نمود و امکان کنترل مناسب سطح ایستابی را فراهم کرد. به‌طور کلی زهکشی کنترل شده به‌عنوان یک عملیات سازگار با محیط زیست از منظر اثرات زه‌آب خروجی مطرح می‌باشد.
کلیدواژه ها:
اراضی شالیزاری، DRAINMOD، نفوذ، عمق سطح ایستابی
وضعیت : مقاله برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است